Gebouwd erfgoed - nieuwsbrief gemeenten, dec. 2022

De decembermaand vordert en de jaarwisseling is in zicht. In deze editie van de nieuwsbrief over gebouwd en aangelegd (groen) erfgoed voor gemeenten leest u onder meer over ons vernieuwde rijksmonumentenregister en een handreiking voor het inpassen van erfgoed bij gebiedsontwikkeling. Ook wijzen we u op de bereikbaarheid van ons Incidententeam.  
 
Deel deze nieuwsbrief vooral ook met andere collega's die betrokken zijn bij cultureel erfgoed binnen uw gemeente. Abonneren kan via het online aanmeldformulier.

Provinciale uitwerking grote ruimtelijke opgaven en erfgoed

Met het toesturen van startpakketten aan alle provincies door minister Hugo de Jonge, is de provinciale uitwerking van de ruimtelijke puzzel van Nederland gestart. Het kabinet vraagt provincies om een integraal ruimtelijk voorstel te maken van de ingrijpende maatregelen die in onze dagelijkse leefomgeving op stapel staan. Staatssecretaris Gunay Uslu was betrokken bij het opstellen van de NOVEX-startpakketten. Het ministerie van OCW, en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) als onderdeel daarvan, biedt ondersteuning bij het proces van visievorming. Bijvoorbeeld door te helpen met het opstellen van gebiedsbiografieën. Hiermee hebben cultureel erfgoed, landschap en ruimtelijke kwaliteit een goede positie bij de uitwerking van de grote ruimtelijke opgaven waar Nederland aan werkt.

Lees verder op cultureelerfgoed.nl

Inpassen van erfgoed en ontwerp bij gebiedsontwikkeling

In december nam Metta Streefkerk, directeur Vastgoedontwikkeling bij gemeente Utrecht, de handreiking Transformeren met erfgoed in ontvangst. Deze handreiking geeft inzicht in de wijze waarop een transformatiekader kan worden opgesteld. Transformatiekaders helpen partijen die betrokken zijn bij ruimtelijke opgaven om erfgoed vroegtijdig mee te nemen in het transformatieproces en samen te werken. Dit draagt bij aan een integraal ontwerp met hoge omgevingskwaliteit waarin cultureel erfgoed goed is geborgd. Gemeenten hebben daarbij een belangrijke rol als regisseur van ruimtelijke processen en zijn bij uitstek de partij die visies en belangen bij elkaar kan brengen.

De handreiking waarvoor SteenhuisMeurs samen met de RCE het initiatief nam, en die met medewerking van andere overheden en advies­bureaus is opgesteld, beschrijft een uniforme aanpak die voor iedere locatie een eigen invulling kan krijgen. Een aantal voorbeelden van transformatiekaders uit onder andere Eindhoven, Rotterdam en Utrecht, dient daarbij als inspiratie voor opstellers van toekomstige kaders.

Bekijk de handreiking

Rijksmonumentenregister vernieuwd

Het rijksmonumentenregister, dat de RCE beheert, is vernieuwd. Een belangrijke verandering is de vereenvoudigde zoekfunctie. Deze zorgt ervoor dat u sneller de juiste informatie vindt. Ook op de afzonderlijke rijksmonumentenpagina’s zijn verbeteringen doorgevoerd: nu is in één oogopslag te zien wat de registergegevens en wat de overige gegevens zijn. Tevens is beter te zien welke monumenten bij een complex horen.

Bekijk het rijksmonumentenregister

Meldpunt voor incidenten, schades en calamiteiten

Binnen de RCE is er één vast meldpunt voor incidenten, schades en calamiteiten aan of met rijksmonumenten: het Incidententeam. Het team bestaat uit bouwkundigen en architectuurhistorici. Zij geven technisch en inhoudelijk advies om vervolgschade aan een rijksmonument te voorkomen. Het team komt in actie bij incidenten en calamiteiten die directe en grote gevolgen hebben voor rijksmonumenten. Bijvoorbeeld bij brand, diefstal, vandalisme, wateroverlast, storm (extreem weer), explosie, instorting, illegale sloop en nalatig handelen (bewust of onbewust), illegale opgraving, bodemverstoring (anders dan regulier grondgebruik), waarbij de kans op vervolgschade en/of aantasting van de monumentale waarden aanzienlijk is.

Wilt u contact opnemen met het Incidententeam? Dat kan via het contactformulier op onze website. Kies daarbij het onderwerp 'schademelding rijksmonument'. Bij spoed kunt u telefonisch contact opnemen via onze Infodesk: 033 – 421 7 456.

Naar het contactformulier

Energie besparen in kerkgebouwen

Kan men in kerkgebouwen probleemloos de kachel lager zetten, en wat zijn de mogelijke schadelijke effecten daarvan op gebouw, interieur en collectie? Tijdens het live Q&A webinar ‘Verduurzaming van kerkgebouwen en nu energie besparen’ kregen zo’n 350 bestuurders van kerkgemeenschappen, veel gemeenteambtenaren, adviseurs en andere belangstellenden antwoord op vragen rondom dit thema.

Webinar terugkijken

Rijksmonumentenstatus voor villa Oorsprong

Villa Oorsprong in Schoorl is begin december aangewezen als rijks­monument. Het gebouw vormt een sleutelstuk in het werk van architect C.W. Royaards, vooral bekend als restauratiearchitect van onder meer kasteel Duurstede en Het Oude Loo in Apeldoorn. Zowel bij restauratie als nieuwbouw maakte Royaards zoveel mogelijk gebruik van oude bouwmaterialen. Ook villa Oorsprong bestaat grotendeels uit hergebruikt bouwmateriaal uit eerdere eeuwen.

Lees verder op cultureelerfgoed.nl

Klimaatrobuuste buitenplaatsen

Stromende grachten en groene parken: een groenblauwe toekomst voor historische buitenplaatsen

We hebben in Nederland ruim 550 historische buitenplaatsen die gezamenlijk meer dan 18.000 hectaren bedekken. De gevolgen van de klimaatveranderingen zijn ook op deze buitenplaatsen groot. Het Kennisprogramma ' Klimaatrobuuste Buitenplaatsen' experimenteert in het veld, verzamelt praktijkvoorbeelden en deelt opgedane kennis en ervaringen met eigenaren, beheerders en betrokkenen.

Naar klimaatrobuustebuitenplaatsen.nl

[Erfgoedac nieuwsbrief]

Basiscursus voor startende erfgoedprofessionals

Erfgoed, een kennismaking

Net begonnen als erfgoedprofessional? De cursus ‘Erfgoed, een kennismaking’ biedt een sterke basis om mee van start te gaan in het erfgoedveld. Wat is cultureel erfgoed eigenlijk en welke soorten zijn er? Monumenten, archeologie, cultuurlandschap, roerend erfgoed, immaterieel erfgoed en nog veel meer. Deze cursus van de ErfgoedAcademie geeft inzicht in het huidige erfgoedveld; nationaal en internationaal.

Meer over de cursus

Ander nieuws

• Miljoenen extra voor Groningse monumenten - Voor het onderhoud en restauratie van rijksmonumenten in het aardbevingsgebied in Groningen is volgend jaar 9,5 miljoen euro beschikbaar.

• De kracht van creativiteit - In november stuurde Gunay Uslu, staatssecretaris Cultuur en Media, de meerjarenbrief De kracht van creativiteit naar de Tweede Kamer. De RCE zette een aantal zaken die specifiek van belang zijn voor de erfgoedsector op een rij.

• Platform Klimaat & Erfgoed - Tijdens het Nationale Monumentencongres werd het platform Klimaat & Erfgoed gelanceerd. De oprichters van het platform vertegenwoordigen een brede afspiegeling van de erfgoedsector.

• Monitor erfgoedbeleid provincie Utrecht - Gemeenten in provincie Utrecht hebben volgens Steunpunt Monumenten en Archeologie Utrecht (STAMU) moeite hun wettelijke taken uit te voeren, zo blijkt uit de Monitor erfgoedbeleid Utrechtse gemeenten 2022.

• De kracht van wacht: samen sterk - Stichting Monumentenwacht De Vier Provinciën Drenthe, Flevoland, Fryslân en Overijssel presenteerde dit najaar hun meerjarenbeleidsplan voor de periode 2022 – 2026: ‘De kracht van wacht: samen sterk!’. Bekijk het meerjarenbeleidsplan online.

• Initiatieven gezocht - De Europese Unie zoekt initiatieven die de drie kernwaarden van New European Bauhaus met elkaar verbinden: duurzaamheid, esthetiek en inclusiviteit. 15 uitzonderlijke voorstellen ontvangen een bijdrage van 30.000 euro om hun plannen uit te voeren.

Uitgelicht

• Vernieuwd begrippenkader cultureel erfgoed onder de Omgevingswet - Onze handreiking begrippenkader cultureel erfgoed onder de Omgevingswet is voorzien van een update. In deze handreiking is het wettelijke begrippenkader nader toegelicht en hanteerbaar gemaakt, inclusief een stappenplan. Nu ook met herkenbaar beeld.

• Financiering van funerair erfgoed - Krijgt u wel eens vragen van beheerders van begraafplaatsen over het behoud van funerair erfgoed? In een nieuw item op onze kennisbank zet Leon Bok, specialist funerair erfgoed, de financieringsmogelijkheden op een rij. 

• Panorama Landschap in Kennisbank - De regiobeschrijvingen van Panorama Landschap zijn sinds november ook te raadplegen in de kennisbank van de RCE.

• Drie nieuwe afleveringen podcastserie Verborgen in het volle zicht - In deze afleveringen bezoekt maker Simon Heijmans drie projecten van de Erfgoed Deal: Buurtbakens Haarlem, Belevenisboerderij Schieveen en Molenaarserf Hemmes.

• Nieuwsbrief Groen Erfgoed - Bent u al bekend met de nieuwsbrief Groen Erfgoed van Stichting ERM? Lees de laatste editie online.

Agenda

Leerlijn Erfgoedbeleid voor beleidsmedewerkers
di 24 jan 2023
Meer informatie op erfgoedacademie.nl.

Cursus Erfgoed en financiën
do 16 feb 2023
Meer informatie op erfgoedacademie.nl.

Gecombineerd platform Kleurhistorie en Groen erfgoed - Veenhuizen
do 9 feb 2023
Meer informatie en aanmelden via cultureelerfgoed.nl.

Cursus Gemeentelijk erfgoedbeleid
di 7 mrt 2023
Meer informatie op erfgoedacademie.nl.

Cursus Erfgoed als Bouwsteen
do 16 mrt 2023
Meer informatie op erfgoedacademie.nl.