Rapport Q4 monitoring Omgevingswet en Wkb beschikbaar

De invoering van de Omgevingswet markeerde de start van een langdurige ontwikkeling. Het rapport van onze monitor over het vierde kwartaal én dus heel 2024 laat zien dat gemeenten en ketenpartners doorlopend werken aan het uitvoerbaar maken van de wet – in wisselend tempo, met zichtbare stappen én knelpunten.

Lees de kwartaalrapportage VNG-monitor Omgevingswet en Wkb - kwartaal 4 - 2024 (pdf, 1.42 MB)

Opvallend

  • Gemeenten werken steeds actiever met kerninstrumenten zoals het omgevingsplan, participatiebeleid en de BOPA.
  • Tegelijk blijft de uitvoeringspraktijk weerbarstig: knelpunten in capaciteit, registratie en taakverdeling vormen soms een rem op de voortgang, vooral bij toezicht en handhaving.
  • De Wkb komt voorzichtig op gang, maar is nog niet rijp voor stevige conclusies.
  • Participatie ontwikkelt zich, maar vraagt om verdere verdieping én betere borging.
  • Kleine gemeenten lijken achter te blijven, gericht ondersteunen blijft nodig.

Reden voor monitoren

De VNG-monitor is onderdeel van een interbestuurlijk monitoringstraject, ter ondersteuning van de afspraken die de minister heeft gemaakt met de Eerste en Tweede Kamer, om jaarlijks te monitoren en daarover te rapporteren. De VNG rapporteert haar bevindingen ook aan de Evaluatiecommissie Omgevingswet.

Met deze rapportage dragen we bij aan gezamenlijke sturing, leren we van verschillen in tempo en aanpak en bouwen we aan een informatiebasis die gemeenten versterkt in hun rol.

Handige benchmark

Naast de belangrijke input voor de bestuurlijke discussie over de (financiële) impact van de wetten, levert monitoring ook inzicht in onder andere uw eigen beleidskeuzes. Na deelname aan de VNG-monitor krijgt u daarnaast toegang tot een benchmark-tool, waarin u uw gegevens kunt vergelijken met andere gemeenten van dezelfde grootte. Zo kunt u zien hoe u ervoor staat ten opzichte van andere gemeenten.

Belang van deelname

Inmiddels nemen 88 gemeenten deel aan de VNG-monitor. In het vierde kwartaal hebben 36 gemeenten de enquête volledig ingevuld. We streven naar een structurele respons van 50 tot 70 gemeenten per kwartaal, om de inzichten en datakwaliteit verder te versterken.

Door deel te nemen aan de monitor helpt u mee beter zicht te krijgen op de uitvoering van de Omgevingswet en de Wkb. Zo bouwen we samen aan betere sturing, kennisdeling én ondersteuning. Aanmelden kan via het aanmeldformulier.

Voorgaande rapportages

Vragen?

Heeft u vragen over de VNG-monitor? Dan kunt u contact opnemen met het team Monitoring via omgevingswet@vng.nl o.v.v. Monitoring Omgevingswet en Wkb.

Bron: VNG 10-04-2025