Milieuprestaties van Hoogbouw onder de loep: hoe duurzaam kan het?

De milieuprestaties van hoogbouw zijn minder gunstig dan van woningen en appartementsgebouwen. Toch is hoogbouw noodzakelijk, en kan op gebiedsniveau bijdragen aan ambitieuze duurzaamheid. Hoe kan de milieuprestatie van hoogbouw beter, en welke regels diskwalificeren hoogbouw niet op voorhand? Lente-akkoord zocht het uit.

Om de specifieke eigenschappen van hoogbouw in kaart te brengen en hoe deze inwerken op de Milieuprestatie(MPG)berekening, is Lente-akkoord met een aantal marktpartijen en W/E Adviseurs een onderzoek gestart. Er zijn onder andere 37 MPG-berekeningen van hoogbouwprojecten vergeleken. Daarna is in BIM een aantal standaard hoogbouwplattegrond uitgewerkt tot hoogbouw in vier verschillende hoogtes: 50, 70, 100 en 150 meter. Per hoogte is een variant met loggia’s en een variant met balkons uitgewerkt. In totaal zijn dus 8 varianten uitgewerkt en berekend. Per bouwhoogte is rekening gehouden met technische eisen en landelijke wetgeving, zoals constructieve voorzieningen, installatietechniek, gevelsystemen en funderingsvoorzieningen.

Onderzoeksvragen

In het Lente-akkoord onderzoek 'MPG & Hoogbouw' stonden twee vragen centraal:

• Op welke onderdelen onderscheidt de milieuprestatie van hoogbouw zich van reguliere woningbouw, en waarom?
• Is een scherpe MPG-eis haalbaar voor hoogbouwprojecten? Zo ja: hoe dan? Zo nee: hoe kunnen wetgeving en rekenregels worden aangepast om zowel duurzame ambities overeind te houden én hoogbouw mogelijk te maken?

De publicatie is in te zien en te downloaden via deze link.

Conclusies

De werkgroep concludeert dat een eventuele scherpe MPG-eis van 0,5 momenteel nagenoeg onhaalbaar is voor hoogbouwwoningprojecten. Uitgaande van traditionele materialen, individuele installaties, en gebruikelijke funderingstechnieken komen de MPG-scores een stuk hoger uit. Een knelpunt is dat het experimenteren met innovatieve duurzame producten en technieken bij hoogbouw te risicovol is. Als de overheid of gemeentes een scherpe MPG-eis op hoogbouwprojecten toepassen, kan dat het vergunningstraject belemmeren. De werkgroep stelt in dit onderzoek verschillende mogelijke beleidsmatige oplossingsrichtingen voor. De belangrijkste zijn:

• Aangepaste inregeling van de MPG-eis bij hoogbouw, hierbij zijn 2 opties denkbaar:
• 1: Een correctie op de MPG-eis voor woongebouwen vanaf een bepaalde hoogte (bijv. 50 of 70m), naast, of aanvullend op, de correctie voor kleine wooneenheden.
• 2: De toevoeging van een derde subfunctie-eis bij de woonfunctie: woningen, woongebouwen en hoogbouw, waarbij voor hoogbouw een minder scherpe eis geldt.
• Aangepaste afspraken maken over de te beschouwen gebouwonderdelen die moeten worden meegenomen in de MPG-berekening (de zogenoemde 'demarcatie').
• Afwijkende standaardlevensduur hanteren bij gebouwen vanaf een bepaalde hoogte (bijv. 100 jaar ipv 75 jaar), vanuit het idee dat een hoogbouw minstens 100 jaar meegaat.

Binnen bovenstaande oplossingsrichtingen kan vooral bij aangepaste demarcatie nog ruimte gevonden worden om te sturen op duurzamere materialisering van hoogbouw. Bijvoorbeeld door fundering, constructie en afbouw apart van elkaar te bekijken. Voor de fundering zou dan een forfaitaire waarde kunnen worden gecombineerd met een voorwaarde dat men gebruik moet maken van materialen die voldoen aan de definitie ‘donkergroen’ van het Betonakkoord.

Credits

De MPG & Hoogbouw publicatie is een initiatief van Lente-akkoord Circulair Industrieel Bouwen. De publicatie is gemaakt door W/E Adviseurs (Elianne Niyongabo-Paulussen, Wouter van Wijnen, David Anink en Geurt Donze), met de inzet van de volgende Lente-akkoord koplopers:

• VORM (Marco Vogelzang)
• JP van Eesteren (Ernst-Jan van Mastrigt)
• Synchroon (René de Wit)
• AM (Michelle Corbeau)
• Amvest (Irmine van der Geest)