Gebouwd erfgoed - nieuwsbrief gemeenten 16, februari 2024

In deze editie van de nieuwsbrief over gebouwd en groen erfgoed voor gemeenten delen we nieuws uit het erfgoedveld en geven we u meer informatie over subsidies en interessante bijeenkomsten.

Deel deze nieuwsbrief vooral ook met andere collega's die betrokken zijn bij cultureel erfgoed binnen uw gemeente. Abonneren kan via dit online aanmeldformulier.
 
Erfgoed in de Omgevingswet

Op 1 januari is de Omgevingswet ingegaan. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) heeft hier veel informatie over gedeeld. We zetten het voor u op een rij:

• In december vond er een bijeenkomst plaats waar alle belangrijke wijzigingen en aandachtspunten aan de orde kwamen. Deze kunt u terugkijken.
• De RCE maakte twee wegwijzers, die laten zien hoe en wanneer vergunningverleners, toezichthouders en handhavers advies kunnen of moeten inwinnen bij de aanvraag voor een omgevingsvergunning.
• In samenwerking met de VNG is een Handreiking Voorbeeldregels voor cultureel erfgoed in het omgevingsplan gemaakt om gemeenten te ondersteunen bij het opstellen van het omgevingsplan.

Klimaatstresstest: neem erfgoed mee!

In 2025 moet iedere gemeente een klimaatstresstest doen. Om cultureel erfgoed goed te beschermen tegen klimaatverandering is het van groot belang dat iedere gemeente erfgoed meeneemt in deze klimaatstresstest. Cultureel erfgoed loopt immers ook risico als gevolg van droogte, overstromingen, hitte, zeespiegelstijging en extreem weer. Daarnaast kan het verleden ook dienen als kennisbron: het laat zien op welke plekken je water op kunt slaan en hoe je een stad kunt vergroenen.
In 2024 organiseert de RCE samen met de provinciale steunpunten in iedere provincie een workshop ‘klimaatstresstest mét cultureel erfgoed’. Houd de website van uw provinciale steunpunt in de gaten om u aan te melden. Als u zich nu al aan wilt melden, kan dat ook via g.de.boer@cultureelerfgoed.nl.
Lees meer over de klimaatstresstest
 
Instandhoudingssubsidie aanvragen

Rijksmonumenteigenaren van niet-woonhuismonumenten kunnen van 1 februari tot en met 31 maart een aanvraag doen voor de Subsidieregeling instandhouding monumenten bij de RCE. Er zijn verschillende wijzigingen ten opzichte van vorig jaar en er is een nieuw subsidieportaal. Ook gemeenten kunnen voor hun rijksmonumenten subsidie aanvragen.

Meer informatie
 
Erfgoedparticipatie-labs

In samenwerking met de RCE organiseert de ErfgoedAcademie twee erfgoedparticipatie-labs voor (gemeente-)ambtenaren, waarin zij actief aan de slag gaan met de Faro-werkwijze. U krijgt inzicht in de betekenis van Faro voor uw gemeente en u leert hoe u erfgoedparticipatie effectief in de praktijk kunt toepassen. De labs lopen van maart tot en met juni beginnen op 14 en 20 maart.
 
Meer info en aanmelden
   
Kaart met rijksbeschermde stads- en dorpsgezichten gekoppeld aan Kennisbank RCE

Sinds 2011 zijn alle rijksbeschermde stads- en dorpsgezichten in Nederland door de RCE gepubliceerd, onder andere als aparte kaartlaag in de Erfgoedatlas. Aan deze kaartlaag is nu de Kennisbank van de RCE gekoppeld. Hier vindt u over elk van de 482 stads- en dorpsgezichten uitgebreide informatie, zoals het aanwijzingsbesluit, de toelichting en de begrenzingskaart bij de aanwijzing. Ook is in de Kennisbank documentatie beschikbaar over de stads- en dorpsgezichten waarvan de aanwijzing is ingetrokken of de procedure gestaakt is.

Bekijk alle beschermde stads- en dorpsgezichten
 
Handreiking: Zonnepanelen & Erfgoed

Voor het plaatsen van zonnepanelen op monumenten of in beschermde stads- en dorpsgezichten moet een vergunning aangevraagd worden. Door klimaatverandering, stijgende energieprijzen, energiearmoede en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen wordt de roep voor meer mogelijkheden voor zonnepanelen op erfgoed groter. Daarom heeft het Steunpunt Cultureel Erfgoed Noord-Holland voorbeeldbeleid geschreven voor zonnepanelen op erfgoed, waarmee gemeenten zelf hun regels kunnen samenstellen. Het beleid is gericht op het creëren van ruimte voor verduurzaming met inachtneming van cultuurhistorische waarden.

Lees de handreiking
 
Subsidies voor kerken op een rij

Er zijn veel regelingen en subsidies voor de verduurzaming van (voormalige) kerkgebouwen, kloosters en pastorieën. De RCE heeft nu alle landelijke en provinciale subsidies en stimuleringsmaatregelen voor religieuze gebouwen op een rijtje gezet.

Bekijk het overzicht

Platform Post 65

Hoe ga je als gemeente om met de waarden van jong erfgoed van na 1965 (Post 65)? Op 7 maart organiseren de gemeente Leiden en de RCE het volgende Platform Post 65 - Tussen sterke verhalen en kwetsbare schoonheid. Op deze dag delen we ervaringen met het borgen van Post 65-erfgoed binnen een gemeente.
 
Meer info en aanmelden
   
Registreer cultureel erfgoed op gestandaardiseerde wijze

Werkgroep De Data-Beet van de Federatie Grote Monumentengemeenten heeft een landelijke Erfgoedstandaard ontwikkeld. Ruim 70 gemeenten gebruiken deze standaard om hun cultureel erfgoed eenduidig te registreren.
De Erfgoedstandaard is een hulpmiddel voor Nederlandse overheden voor het vastleggen en uitwisselen van data over cultureel erfgoed. Door toepassing van deze standaard zijn de erfgoedgegevens volgens eenduidige definities toegankelijk en uitwisselbaar. Zo zijn ze ook beschikbaar voor het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Gebruik van de Erfgoedstandaard verhoogt de kwaliteit van de registraties en biedt mogelijkheden om ze actueel te houden.
Op het online platform erfgoedregistratie.nl kunnen erfgoedprofessionals zelf hun data beheren en uitwisselen. Dit gemeenschappelijk verzamelpunt vergroot bovendien de vindbaarheid van erfgoeddata onder de Omgevingswet. Meer informatie of aanmelden? Neem contact op met de werkgroep via werkgroepwddb@gmail.com of kijk op De Erfgoedstandaard.
 
Verbeter uw rol onder de nieuwe Omgevingswet

Bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari is een aantal regels rond de bescherming van cultureel erfgoed veranderd. Gemeenten en provincies spelen daarin een belangrijke rol.
Om u als professional optimaal te ondersteunen bij het vervullen van uw wettelijke taken, biedt de ErfgoedAcademie cursussen aan om ervoor te zorgen dat de wettelijke basis goed op orde is.
De volgende cursusdagen staan binnenkort op het programma:

• Gemeentelijk erfgoedbeleid (start 27 februari)  
• Erfgoed en financiën (5 maart 2024)  
• De Monumentenvergunning (start 11 april) 

Bekijk alle cursussen van de ErfgoedAcademie
 
Uitgelicht

Online informatiebijeenkomsten Faro-initiatieven 2024
In 2024 is het weer mogelijk ideeën voor initiatieven aan te dragen op het Faro-platform. De procedure wordt toegelicht in drie online bijeenkomsten op 14 februari, 14 maart en 9 april.

Themanummer KNOB Post 65
In dit themanummer van het KNOB Bulletin worden meerdere aspecten van Post 65-erfgoed belicht. Ook worden er actuele vraagstukken behandeld. Interessant om te lezen!

Nederland ondertekent Verdrag van FARO
Nederland heeft het Verdrag van Faro ondertekend. Met de ondertekening is het proces van ratificatie van het verdrag begonnen. De Raad van Europa benadrukt met dit verdrag een ander perspectief op erfgoed. Het Verdrag van Faro stelt de mens en de samenleving centraal en hún relatie met erfgoed.

Archeologische rijksmonumentenpaspoorten
Afgelopen maand zijn er enkele tientallen archeologische rijksmonumentenpaspoorten uitgereikt aan eigenaren en beheerders van Nederlandse hunebedden en Rijkswaterstaat. De paspoorten zijn een hulpmiddel bij de bescherming van archeologische rijksmonumenten. 
 
Agenda

14 februari – Platform Funerair erfgoed
Meer informatie en aanmelden via cultureelerfgoed.nl.
26 februari – Webinar Woonhuisregeling
Meer informatie en aanmelden via cultureelerfgoed.nl.
28 februari – Faro: Inclusie in de erfgoedpraktijk
Meer informatie en aanmelden via cultureelerfgoed.nl.
29 februari – Erfgoedacademie: Digitaal Erfgoed
Meer informatie en aanmelden via erfgoedacademie.nl.
29 februari – Erfgoedpraktijk in beweging
Meer informatie en aanmelden via faro.cultureelerfgoed.nl.
1 maart – Webinar Koloniale collecties
Meer informatie en aanmelden via erfgoedacademie.nl.
6 maart – Platform Groen erfgoed
Meer informatie en aanmelden via cultureelerfgoed.nl.
7 maart – Platform Post 65
Meer informatie en aanmelden via cultureelerfgoed.nl.
14 maart - Studiedag Diefstal uit collectiebeherende instellingen
Meer informatie en aanmelden via cultureelerfgoed.nl.
14 maart – Platform Kunst in de openbare ruimte
Meer informatie en aanmelden via cultureelerfgoed.nl.
15 maart - Interieurplatform
Meer informatie en aanmelden via cultureelerfgoed.nl.
30 maart – Erfgoedacademie: Beoordeling van bouwkwaliteit
Meer informatie en aanmelden via erfgoedacademie.nl.